Blog – Locus

Η Ψηφιακή Εθνογραφία στην εποχή των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης: Αποτυπώνοντας τον κόσμο μας σε ψηφιακή μορφή

Blog / April 26, 2024

Η τεχνολογική επανάσταση άλλαξε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο ο σύγχρονος άνθρωπος αλληλεπιδρά με τον ψηφιακό κόσμο. Η εμφάνιση του διαδικτύου και η εξάπλωση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μας προσέφεραν νέες δυνατότητες όπως το να επικοινωνούμε και να αλληλεπιδρούμε με φίλους, οικογένεια, συνεργάτες και άλλους ανθρώπους από διαφορετικούς πολιτισμούς, υπερβαίνοντας τις χρονικές και τις γεωγραφικές αποστάσεις και τους περιορισμούς της φυσικής παρουσίας. Επιπλέον, ο ψηφιακός κόσμος προσέφερε ένα νέο τρόπο ψυχαγωγίας (π.χ. streaming), εκπαίδευσης, εργασίας, αγοράς προϊόντων και υπηρεσιών, ενώ παρέχει πρόσβαση σε πληθώρα πληροφοριών και ειδήσεων επιτρέποντας τη γρήγορη ενημέρωση των χρηστών. Αυτά τα νέα κοινωνικά περιβάλλοντα δεν προσφέρουν μόνο έναν τρόπο επικοινωνίας και πρόσβασης σε πληροφορίες, αλλά μετατρέπουν τους χρήστες σε ‘υβριδικές οντότητες’ σύμφωνα με τους Paoli και D’Auria (2021), δίνοντας τους την ικανότητα να δημιουργήσουν την ψηφιακή τους ταυτότητα, να γίνουν δημιουργοί περιεχομένου και να εκφράσουν τις προτιμήσεις τους.

Σε αυτούς τους σύγχρονους ψηφιακούς κόσμους οι χρήστες μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα χωρίς περιορισμούς ενώ η ανωνυμία τους μπορεί να οδηγήσει σε πιο αυθεντικές και ειλικρινείς εκφράσεις του εαυτού τους. Ο ψηφιακός χώρος αντανακλά τις προσωπικές και κοινωνικές πραγματικότητες των ανθρώπων. Η χρήση τους επηρεάζει την καθημερινή τους ζωή, τις κοινωνικές τους σχέσεις, τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούν με τους άλλους, την ψυχολογία τους, την εκπαίδευση τους και την ίδια την κοινωνίας μας. Συνεπώς, η κατανόηση των ψηφιακών αυτών κόσμων αλλά και της συμπεριφοράς και των αλληλεπιδράσεων των χρηστών που λαμβάνουν χώρα σε αυτούς είναι απαραίτητη.

Μέσω της ψηφιακής εθνογραφίας, οι ερευνητές/τριες έχουν πρόσβαση σε μια πλούσια πηγή δεδομένων που επιτρέπει την μελέτη της ψηφιακής συμπεριφοράς των χρηστών. Η ψηφιακή εθνογραφία είναι ουσιαστική για την κατανόηση των χρηστών, των προτιμήσεών τους, της αποτύπωσης της συμπεριφοράς τους, των πολιτιστικών διαφορών τους και των αντιδράσεων τους μέσα στον ψηφιακό κόσμο. Η παρατήρηση και η ανάλυση του περιεχομένου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να αποκαλύψει τις τρέχουσες τάσεις που κυριαρχούν, σημαντικά θέματα και πολιτιστικές τάσεις, αξίες και προτιμήσεις που κυριαρχούν στα πλαίσια μιας κοινωνίας.

Στο πλαίσιο αυτό το έργο LOCUS (sociaL media, yOuth and Consumption of cUltural Spaces) μέσω της χρήσης της ψηφιακής εθνογραφίας στο ευρύτερο πλαίσιο μιας πολυμεθοδολογικής ερευνητικής προσέγγισης έχει ως στόχο να διερευνήσει τις αλληλεπιδράσεις των νέων ηλικίας μεταξύ 16-30 ετών με τους πολιτιστικούς χώρους μέσα από το πρίσμα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και να κατανοήσει τις εμπειρίες τους, τις προτιμήσεις τους και τις συμπεριφορές τους. Η ψηφιακή εθνογραφία αποτελεί μία από τις προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση και την κατανόηση των συμπεριφορών και των πρακτικών των νέων σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προσφέροντας μια εικόνα των αλληλεπιδράσεων τους και επιτρέποντας την πλούσια συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο. Η έρευνα εστιάζει σε τρεις μελέτες περίπτωσης στην πόλη της Αθήνας και συγκεκριμένα στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και το Μουσείο της Ακρόπολης. Το έργο στοχεύει να εξερευνήσει και να κατανοήσει τον τρόπο που οι νέοι επικοινωνούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τις συνήθειες τους, τις προτιμήσεις και τον τρόπο αλληλεπίδρασης τους στους ψηφιακούς χώρους πολιτισμού και συγκεκριμένα στο Instagram των τριών περιπτώσεων μελέτης. Τα αποτελέσματα του έργου θα συμβάλουν στην ενημέρωση των πολιτιστικών οργανισμών προκειμένου να κατανοήσουν σε βάθος τη σημασία των social media στη σχέση που διαμορφώνουν οι νέοι και οι νέες με τους χώρους πολιτισμού και να μεγιστοποιήσουν την αλληλεπίδραση μαζί τους. Οι νέοι και οι νέες βρίσκονται στον πυρήνα της ψηφιακής εποχής και η ενεργή συμμετοχή τους στους ψηφιακά διαμεσολαβημένους χώρους πολιτισμού θα συμβάλλει στη διαμόρφωση του σύγχρονου πολιτιστικού τοπίου.

Digital Ethnography in the Era of Social Media: Capturing Our World in Digital Form

Blog / April 26, 2024

The technological revolution has radically changed the way modern humans interact with the digital world. The emergence of the internet and the proliferation of social media have offered us new possibilities, such as communicating and interacting with friends, family, colleagues, and others from different cultures, transcending temporal and geographical distances and the limitations of physical presence. Furthermore, the digital world has offered a new mode of entertainment (e.g. streaming), education, work, product purchasing, and service provision, while providing access to a plethora of information and news, enabling users to stay quickly informed. According to Paoli and D’Auria (2021), these new social environments not only offer a means of communication and information access but also transform users into ‘hybrid entities’, giving them the ability to create their digital identity, become content creators, and express their preferences.

In these modern digital worlds, users can express themselves freely without constraints, while their anonymity can lead to more authentic and sincere expressions of themselves. The digital space reflects people’s personal and social realities. Their use affects their daily lives, their social relationships, how they communicate with others, their psychology, their education, and our society itself. Therefore, understanding these digital worlds, as well as the behaviour and interactions of users within them, is essential.

Through digital ethnography, researchers have access to a rich source of data that allows the study of users’ digital behaviour. Digital ethnography is essential for understanding users, their preferences, their behavior patterns, their cultural differences, and their reactions within the digital world. Observing and analysing the content of social media can reveal current trends, significant issues and cultural trends, values, and preferences prevailing within a society.

In this context, the project LOCUS (sociaL media, yOuth and Consumption of cUltural Spaces), through the use of digital ethnography within the broader framework of a multi-methodological research approach, aims to explore the interactions of young people aged 16-30 with cultural spaces through the lens of social media and to understand their experiences, preferences, and behaviours. Digital ethnography is one of the approaches used to monitor and understand the behaviours and practices of young people on social media, providing a picture of their interactions and enabling the rich collection of real-time data. The research focuses on three case studies in the city of Athens, specifically the Stavros Niarchos Foundation Cultural Center (SNFCC), the Onassis Stegi, and the Acropolis Museum. The project aims to explore and understand how young people communicate on social media, their habits, preferences, and their way of interacting in digital cultural spaces, specifically on the Instagram accounts of the three case studies. The results of the project will contribute to informing cultural organisations to deeply understand the importance of social media in the relationship that young people have with cultural spaces and to maximise their interaction with them. Young people are at the core of the digital age, and their active participation in digitally mediated cultural spaces will contribute to shaping the contemporary cultural landscape.